Hindi besiciliği ve hindi yetiştiriciliği nasıl yapılmalıdır?

Yazar:

Açık 3 Nisan 2025

Hindi (Meleagris gallopavo), et verimi yüksek bir kümes hayvanıdır ve dünya genelinde özellikle ticari yetiştiricilikte önemli bir yer tutar. Yüksek protein içeriğine sahip eti, besin değeri açısından değerli olup, düşük yağ oranıyla sağlıklı bir alternatif sunar. Hindiler, genetik özelliklerine ve yetiştirilme amaçlarına bağlı olarak etlik ve yumurtacı olmak üzere iki gruba ayrılır. Etlik hindiler hızlı büyüme ve yüksek karkas verimi için özel olarak beslenirken, yumurtacı hindiler ise uzun süreli yumurta üretimi için dengeli bir diyetle yetiştirilir. Hindi yetiştiriciliği sürecinde beslenme, barınma, hastalık yönetimi ve çevresel faktörler büyük önem taşır; uygun koşullar sağlandığında yüksek verim ve karlılık elde edilebilir. Özellikle protein açısından zengin yemler ve uygun bakım, hindilerin sağlıklı gelişimi ve üretkenliği için kritik rol oynar.

Hindi Yetiştiriciliği için Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hindi yetiştiriciliği, et ve yumurta üretimi açısından verimli bir sektördür. Ancak başarılı bir yetiştiricilik için barınma, beslenme, hijyen, sağlık yönetimi ve çevresel faktörler dikkatlice ele alınmalıdır.

Etlik Hindi mi yetiştirmek istiyorsunuz?
>> Etlik Hindi Gelişim Yemi << ürünümüze göz atmadan geçmeyin!

Kümes ve Barınma Koşulları

Alan gereksinimi: Hindiler büyüklüklerine bağlı olarak geniş alanlara ihtiyaç duyar. Civcivler için başlangıçta 0,3-0,5 m²/adet, yetişkinler için 1-1,5 m²/adet alan sağlanmalıdır.
Havalandırma: Kümeslerde iyi bir havalandırma sistemi olmalıdır. Kötü havalandırma amonyak birikimine ve solunum yolu hastalıklarına yol açabilir.
Zemin malzemesi: Altlık olarak talaş, pirinç kavuzu veya saman kullanılmalıdır. Altlık kuru ve temiz tutulmalıdır, aksi halde mantar ve bakteriyel enfeksiyonlar artabilir.
Aydınlatma: Etlik hindiler için 18-23 saat ışıklandırma, yumurtacı hindiler için 14-16 saat ışıklandırma gereklidir. Aydınlatma büyümeyi ve yumurta verimini doğrudan etkiler.

Beslenme ve Yem Yönetimi

Civciv dönemi (0-4 hafta): Hindiler hızlı büyüdüğü için %24-28 ham protein içeren yemler kullanılmalıdır.
Gelişim dönemi (5-12 hafta): Proteinin %22-24 seviyelerine düşürülmesi gerekir.
Besi dönemi (13-20 hafta): %18-20 protein içeren yemlerle beslenmeli, enerji seviyesi artırılmalıdır.
Yumurtacı hindiler: Yumurtlama döneminde %16-18 protein içeren yemler tercih edilmelidir.
Vitamin ve mineraller: Özellikle kalsiyum, fosfor, metiyonin ve lizin gibi temel amino asitler ve mineraller eksiksiz sağlanmalıdır.

Su Tüketimi

Hindiler temiz ve taze suya sürekli erişebilmelidir.
Özellikle sıcak havalarda su tüketimi 2 katına çıkabilir.
Su eksikliği, yumurta verimini ve et kalitesini düşürebilir.

Hastalık Önleme ve Aşılama Programı

Newcastle Hastalığı, Gumboro, Çiçek Hastalığı ve Kolibasilloz gibi hastalıklara karşı aşılama yapılmalıdır.
Biyogüvenlik önlemleri alınarak dışarıdan hastalık bulaşması önlenmelidir.
Kümesler düzenli olarak dezenfekte edilmelidir.

Çevresel Faktörler ve Stres Yönetimi

Isı yönetimi: Civcivler için başlangıçta kümes sıcaklığı 32-35°C olmalıdır. Her hafta sıcaklık 2-3°C düşürülerek 8. haftada 20-22°C’ye indirilmelidir.
Yoğunluk kontrolü: Fazla sıkışıklık büyüme geriliğine ve kanibalizme (birbirini gagalayıp yaralama) neden olabilir.
Gürültü ve stres faktörleri azaltılmalıdır, çünkü stres büyüme hızını ve yumurta verimini düşürür.

Et ve Yumurta Veriminin Optimizasyonu

Etlik hindiler yüksek enerjili yemlerle beslenmelidir ve ağırlık kazanımları düzenli takip edilmelidir.
Yumurtacı hindiler için yumurtlama döneminde kalsiyum desteği artırılmalıdır.
Tünekler ve yuvalıklar uygun yükseklikte yerleştirilmelidir.

Başarılı bir hindi yetiştiriciliği için barınma, beslenme, su tüketimi, sağlık yönetimi ve çevresel faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru bakım sağlandığında, hindilerden yüksek verimli et ve yumurta elde edilebilir.

Etlik Hindi civcivi mi yetiştirmek istiyorsunuz?
>> Etlik Hindi Civciv (Palaz) Yemi << ürünümüze göz atmadan geçmeyin!

Hindi yaşam evrelerinde kaç farklı yem kullanılmalıdır?

Hindiler, büyüme ve gelişim süreçlerine göre farklı yaşam evrelerinden geçer. Bu evreler, beslenme ihtiyaçları, bağışıklık sistemlerinin durumu ve kas-kemik gelişimleri açısından farklılık gösterir. Genel olarak hindi yetiştiriciliğinde civciv (palaz), büyütme, gelişim, bitirme ve yumurtacı hindiler için özel yemleme uygulanır. Her dönem için özel olarak formüle edilen yemler, hindilerin maksimum verime ulaşmasını ve sağlıklı gelişimini sağlar.

Hindi Yaşam Evreleri ve Kullanılması Gereken Yem Çeşitleri

Hindiler için 5 temel yaşam evresi bulunur ve her evrede farklı besin ihtiyaçlarını karşılamak üzere özel yemler kullanılır:

Palaz (Civciv) Dönemi (0-4 Hafta)

Kullanılan Yem: Etlik Hindi Civciv Yemi (24-28% HP, 3000 kcal/kg ME)

Bu dönemde sindirim sistemleri tam olarak gelişmediğinden yüksek proteinli ve enerji bakımından zengin yemler kullanılır.

Bağışıklık sistemleri zayıf olduğundan vitamin ve mineral takviyeleri önemlidir.

Pelet veya ufalanmış formda yem tercih edilmelidir.

Büyütme Dönemi (5-8 Hafta)

Kullanılan Yem: Etlik Hindi Büyütme Yemi (22-24% HP, 3000-3100 kcal/kg ME)

Hindiler hızlı büyümeye devam eder, ancak palaz dönemine göre protein oranı biraz düşürülür.

Kas gelişimini desteklemek için amino asit dengesi sağlanmalıdır.

Pelet veya granül yem formu kullanılabilir.

Gelişim Dönemi (9-12 Hafta)

Kullanılan Yem: Etlik Hindi Gelişim Yemi (18-22% HP, 3000-3200 kcal/kg ME)

Protein seviyesi biraz daha düşürülür, çünkü hindilerin büyüme hızı yavaşlamaya başlar.

Enerji içeriği yüksek olup, kilo alımı ve kas kütlesi gelişimi için uygun besin değerleri sunar.

Granül veya pelet yem kullanılır.

Bitirme (Besi) Dönemi (13. Haftadan Kesime Kadar)

Kullanılan Yem: Etlik Hindi Bitirme Yemi (16-18% HP, 3200-3300 kcal/kg ME)

Bu dönemde protein seviyesi azaltılır, ancak enerji miktarı yüksek tutulur.

Et kalitesini artırmak için dengeli amino asit profili ve esansiyel yağ asitleri içeren yemler kullanılır.

Kesim öncesi son 1-2 hafta antibiyotik içermeyen doğal yemler tercih edilmelidir.

Yumurtacı Hindi mi yetiştirmek istiyorsunuz?
>> Hindi Yumurta Yemi (18 Protein) << ürünümüze göz atmadan geçmeyin!

Yumurtacı Hindi Dönemi (20. Hafta ve Sonrası)

Kullanılan Yem: Hindi Yumurta Yemi (16-18% HP, 2800-3000 kcal/kg ME, yüksek kalsiyum içeriği)

Yumurtacı hindilerde kemik gelişimi ve yumurta kabuğu sağlığı için kalsiyum ve D vitamini içeriği artırılmış yemler kullanılır.

Sindirilebilir protein, lizin ve metiyonin içeriği yumurta üretimi ve kaliteyi artırmaya yöneliktir.

Pelet veya granül formda yem kullanılır.

Hindilerin yaşam döngüsü boyunca farklı protein, enerji ve mineral gereksinimlerine sahip oldukları görülmektedir. Her evrede doğru yem kullanımı, verimliliği ve sağlığı artırır, maliyetleri optimize eder ve hastalık risklerini minimize eder. Bu nedenle, her yaş grubuna özel yem rasyonlarının uygulanması, başarılı bir hindi yetiştiriciliği için gereklidir.

Hangi yem çeşidi, hangi yaşam döneminde neden kullanılmalıdır?

Hindilerin her yaşam evresinde farklı besin ihtiyaçları vardır. Bu nedenle, gelişim süreçlerine uygun olarak özel yem çeşitleri kullanılması gerekir. Her evrede kullanılan yem türü ve nedenleri aşağıdaki gibi açıklanabilir:

Civciv (Palaz) Dönemi (0-4 Hafta) – “Etlik Hindi Civciv Yemi”

Yem Türü: Etlik Hindi Civciv Yemi
Ham Protein (%): 24-28%
Enerji (ME, kcal/kg): 3000-3100
Form: Ufalanmış veya Pelet Yem

Etlik Hindi Civciv Yemi Neden Kullanılmalı?

✅ Sindirim sistemleri tam gelişmediği için yüksek sindirilebilir protein ve enerji gereklidir.
✅ Bağışıklık sistemini güçlendirmek için vitamin ve mineral içeriği zenginleştirilmiştir.
✅ Hızlı büyüme ve kemik gelişimi için lizin, metiyonin gibi temel amino asitler eklenmiştir.
✅ Sindirim kolaylığı için ufalanmış veya küçük pelet formda olmalıdır.

Büyütme Dönemi (5-8 Hafta) – “Etlik Hindi Büyütme Yemi”

Yem Türü: Etlik Hindi Büyütme Yemi
Ham Protein (%): 22-24%
Enerji (ME, kcal/kg): 3000-3100
Form: Pelet veya Granül Yem

Etlik Hindi Büyütme Yemi Neden Kullanılmalı?

✅ Kas gelişimini desteklemek için yüksek protein oranına sahiptir.
✅ Hızlı büyümeye devam ettikleri için enerji içeriği yüksek tutulur.
✅ Tüy ve deri gelişimi için esansiyel amino asitler ve yağlar eklenmiştir.
✅ Yem kaybını azaltmak için pelet veya granül form tercih edilir.

Gelişim Dönemi (9-12 Hafta) – “Etlik Hindi Gelişim Yemi”

Yem Türü: Etlik Hindi Gelişim Yemi
Ham Protein (%): 18-22%
Enerji (ME, kcal/kg): 3000-3200
Form: Pelet Yem

Etlik Hindi Gelişim Yemi Neden Kullanılmalı?

✅ Kas büyümesini destekleyerek yağlanmayı önler.
✅ Protein oranı biraz düşürülerek daha dengeli bir büyüme sağlanır.
✅ Sindirim sistemi geliştikçe lif oranı artırılır ve bağırsak sağlığı desteklenir.
✅ Tüylenme tamamlanır ve bağışıklık sistemi güçlenir.

Etlik Hindi mi yetiştirmek istiyorsunuz?
>> Etlik Hindi Yemi (20 Protein) << ürünümüze göz atmadan geçmeyin!

Besi (Bitirme) Dönemi (13. Hafta ve Kesime Kadar) – “Etlik Hindi Bitirme Yemi”

Yem Türü: Etlik Hindi Bitirme Yemi
Ham Protein (%): 16-18%
Enerji (ME, kcal/kg): 3200-3300
Form: Pelet veya Granül Yem

Etlik Hindi Bitirme Yemi Neden Kullanılmalı?

✅ Kilo artışı ve etin yağ dağılımı optimize edilir.
✅ Kas kütlesi korunurken gereksiz yağlanma önlenir.
✅ Son 1-2 hafta antibiyotiksiz doğal yem kullanımı önerilir.
✅ Kesim öncesi strese bağlı kilo kaybını minimize eder.

Yumurtlama Dönemi (20. Hafta ve Sonrası) – “Hindi Yumurta Yemi”

Yem Türü: Hindi Yumurta Yemi
Ham Protein (%): 16-18%
Enerji (ME, kcal/kg): 2800-3000
Kalsiyum (%): 3,5-4,5%
Form: Pelet veya Granül Yem

Hindi Yumurta Yemi Neden Kullanılmalı?

✅ Yumurta verimini artırmak için protein, enerji ve mineraller dengelenmiştir.
✅ Kalsiyum oranı yüksek tutularak sağlam yumurta kabuğu oluşumu sağlanır.
✅ Metabolizmayı destekleyen vitamin ve mineraller ile yumurtlama süreci optimize edilir.
✅ Yumurtlama süresinin uzaması ve yumurtaların ticari kaliteye ulaşmasını sağlar.

Hindiler, her yaşam evresinde farklı besin ihtiyaçlarına sahiptir. Yanlış yem kullanımı, büyüme geriliği, bağışıklık sorunları, düşük et verimi veya zayıf yumurta kabuğu gibi problemlere yol açabilir. Bu nedenle, yaşa ve gelişim evresine uygun yem kullanımı hayati öneme sahiptir.

Hindi Yemlerinde Olması Gereken Özellikler ve İçerikler Nelerdir?

Hindilerin beslenmesi, yaşam evrelerine göre farklılık gösterir ve yemlerinde belirli besin içeriklerinin bulunması gerekir. Kaliteli bir hindi yemi, hızlı büyümeyi, bağışıklık sistemini güçlendirmeyi, et ve yumurta kalitesini artırmayı hedeflemelidir. İşte hindi yemlerinde olması gereken temel bileşenler ve özellikleri tablo halinde sizlere sunabiliriz.

Ham Protein (%)

Hindiler yüksek protein ihtiyacı olan kanatlılardır. Protein, kas gelişimi ve yumurta üretimi için kritik öneme sahiptir.

Yaşam Dönemi	Ham Protein (%)
Civciv Dönemi (0-4 hafta)	24-28%
Büyütme Dönemi (5-8 hafta)	22-24%
Gelişim Dönemi (9-12 hafta)	18-22%
Besi (Bitirme) Dönemi (13. hafta ve sonrası)	16-18%
Yumurtlama Dönemi (20. hafta ve sonrası)	16-18%

Kaynaklar: Soya küspesi (46% protein), ayçiçek tohumu küspesi (30% protein), pamuk tohumu küspesi (32% protein).

✅ Protein Eksikliğinde: Yavaş büyüme, zayıf kas yapısı, bağışıklık düşüklüğü, yumurta veriminin azalması görülür.

Metabolik Enerji (ME, kcal/kg)

Enerji, büyüme ve verimli yumurta üretimi için gereklidir. Karbonhidratlar ve yağlar ana enerji kaynaklarıdır.

Yaşam Dönemi	Enerji (ME, kcal/kg)
Civciv Dönemi	3000-3100
Büyütme Dönemi	3000-3100
Gelişim Dönemi	3000-3200
Besi Dönemi	3200-3300
Yumurtlama Dönemi	2800-3000

Kaynaklar: Mısır, arpa, buğday, DDGS, melas, bitkisel yağlar.

✅ Enerji Eksikliğinde: Yavaş büyüme, tüy dökülmesi, üreme bozuklukları görülür.

Lif (Selüloz) (%)

Hindiler yüksek selüloz sindiremez, ancak lif bağırsak sağlığını destekler.

Lif Oranı	2-5%

Kaynaklar: Ayçiçek tohumu küspesi, pamuk tohumu küspesi, razmol (buğday kepeği).

✅ Fazla lif tüketimi sindirimi zorlaştırabilir ve büyüme geriliğine yol açabilir.

Amino Asitler (Lizin, Metiyonin, Treonin, Triptofan)

Amino asitler kas gelişimi, yumurta kalitesi ve bağışıklık sistemi için gereklidir.

Amino Asit	Gereken Miktar (%)
Lizin	1,1-1,4%
Metiyonin	0,4-0,6%
Treonin	0,7-0,9%
Triptofan	0,2-0,3%

Kaynaklar: Soya küspesi, ayçiçek tohumu küspesi, balık unu (kullanılıyorsa).

✅ Eksikliğinde: Kas gelişimi zayıflar, yumurta kalitesi düşer, büyüme yavaşlar.

Mineraller (Kalsiyum, Fosfor, Potasyum, Magnezyum)

Hindilerin kemik gelişimi, kas fonksiyonları ve yumurta kabuğu oluşumu için minerallere ihtiyacı vardır.

Mineral	Gereken Miktar (%)	Kaynaklar
Kalsiyum (Ca)	3,5-4,5% (yumurtacı) / 0,9-1,2% (etlik)	Kireç taşı, mermer tozu
Fosfor (P)	0,6-0,8%	DCP (Dikalsiyum Fosfat)
Potasyum (K)	0,2-0,4%	Bitkisel hammaddeler
Magnezyum (Mg)	0,1-0,3%	Tahıllar ve küspeler

✅ Eksikliğinde: Kalsiyum yetersiz olursa yumurta kabuğu zayıflar, fosfor eksikliğinde kemik deformasyonları görülür.

Tuz ve Elektrolit Dengesi

Tuz (%0,3-0,5): Sindirimi ve su dengesini destekler.
Sodyum (Na) & Klor (Cl): Hücre fonksiyonları için gereklidir.

✅ Eksikliğinde: Sindirim sorunları, sinir sistemi bozuklukları görülür.

Vitaminler (A, D, E, B Grubu, C)

Vitaminler, büyüme, bağışıklık ve üreme sistemi için önemlidir.

Vitamin	Fonksiyonu	Eksiklikte Görülenler
A Vitamini	Bağışıklık, görme	Körlük, büyüme geriliği
D Vitamini	Kalsiyum emilimi	Kemik deformasyonu
E Vitamini	Antioksidan, üreme	Kas zayıflığı, bağışıklık düşüklüğü
B Grubu Vitaminler	Sinir sistemi, enerji	Tüy dökülmesi, iştahsızlık
C Vitamini	Stres azaltıcı	Büyüme geriliği

✅ Özellikle stres altında (sıcaklık değişimi, taşıma gibi) C vitamini gereklidir.

Yem Formu (Toz, Granül, Pelet)

Hindiler farklı dönemlerde farklı yem formlarını daha iyi tüketir.

Yaşam Dönemi	Yem Formu
0-4 hafta	Ufalanmış yem (palet kırığı)
5-8 hafta	Küçük pelet veya granül
9-12 hafta	Orta boy pelet
13. hafta ve sonrası	Büyük pelet
Yumurtlama dönemi	Pelet veya granül

✅ Doğru yem formu kullanımı, yem tüketimini artırır ve sindirimi kolaylaştırır.

Hindiler için yaş dönemine uygun yem kullanımı hayati önem taşır. Dengeli protein, enerji, amino asit, mineral ve vitamin içeren yemler, hem büyüme performansını hem de yumurta ve et verimini artırır. Eksik veya dengesiz besleme, verim kaybına ve sağlık sorunlarına yol açabilir.

Hindi yumurta verimi için hangi içeriklere sahip yem kullanılmalıdır?

Hindilerde yumurta verimi, doğru besleme, uygun çevresel koşullar ve genetik faktörler ile doğrudan ilişkilidir. Yumurtlama döneminde yüksek kaliteli yem, dengeli vitamin-mineral desteği ve uygun barınma koşulları sağlanmazsa yumurta verimi düşer ve yumurtaların kalitesi bozulur.

Hindi Yetiştiriciliği Sürecinde Yumurtlama Verimini Artırmak İçin Yapılması Gerekenler

✅ Doğru Yem İçeriği ile Besleme

Yumurtacı hindilerin yemleri, %16-18 ham protein içermelidir.
Enerji seviyesi 2800-3000 kcal/kg olmalıdır.
Kalsiyum ve fosfor miktarı dengelenmelidir.

✅ Doğru Aydınlatma Süresi ve Programı

Yumurtlamayı teşvik etmek için günlük ışık süresi 14-16 saat olmalıdır.
Işık yoğunluğu 40-60 lüx olacak şekilde ayarlanmalıdır.

✅ Yeterli Kalsiyum ve Mineral Desteği

Yumurta kabuğu oluşumu için kalsiyum (Ca) oranı %3,5-4,5 olmalıdır.
Fosfor (P) oranı %0,6-0,8 aralığında olmalıdır.

✅ Yeterli Vitamin ve Amino Asit Desteği

A vitamini (yumurta kalitesini artırır).
D3 vitamini (kalsiyum emilimini artırır).
E vitamini (yumurtlama verimini destekler).
Lizin (%0,8-1,0) ve Metiyonin (%0,4-0,6) (yumurta büyüklüğünü ve protein kalitesini artırır).

✅ Stres ve Hastalıkların Önlenmesi

Stres, yumurta verimini düşürür. Ortam sıcaklığı 18-22°C olmalıdır.
Suluğa C vitamini eklemek, taşıma ve sıcaklık stresi altında olumlu etkiler sağlar.
Bağırsak sağlığı için probiyotikler kullanılabilir.

Yumurtacı Hindiler İçin Kullanılması Gereken Yem İçeriği

Bileşen	Miktar (%)	Faydası
Ham Protein	16-18%	Yumurtanın protein yapısını oluşturur.
Metabolik Enerji (kcal/kg)	2800-3000	Yumurta üretimi için gerekli enerjiyi sağlar.
Kalsiyum (Ca)	3,5-4,5%	Güçlü yumurta kabuğu oluşumu için gereklidir.
Fosfor (P)	0,6-0,8%	Kalsiyumun emilimini ve kabuk kalitesini artırır.
Lizin	0,8-1,0%	Yumurta protein sentezi için gereklidir.
Metiyonin	0,4-0,6%	Yumurta ağırlığını artırır.
A Vitamini	5000-10000 IU/kg	Yumurtlama verimini artırır.
D3 Vitamini	1000-3000 IU/kg	Kalsiyum emilimini düzenler.
E Vitamini	10-30 mg/kg	Üreme sağlığını destekler.
Tuz (NaCl)	0,3-0,5%	Elektrolit dengesi için gereklidir.
Probiyotikler	Opsiyonel	Bağırsak sağlığını korur.

Yumurtacı Hindiler İçin Önerilen Yem Hammaddeleri

Bu hammaddeler yumurtlama dönemindeki hindiler için ideal yem içeriğini sağlar:

Mısır (enerji kaynağı)
Buğday (lif ve protein kaynağı)
Soya Küspesi (%46 Protein) (yüksek kaliteli protein kaynağı)
Ayçiçek Tohumu Küspesi (%30 Protein) (yağ ve protein desteği)
DCP (Dikalsiyum Fosfat) (fosfor kaynağı)
Yonca Unu (Lif ve selüloz kaynağı)
Mermer Tozu/Kireç Taşı (kalsiyum kaynağı)
Tuz (sodyum kaynağı)
Bitkisel Yağ (enerji artırıcı)

✅ Yumurtacı hindiler için yüksek proteinli, dengeli mineral ve vitamin içeren bir yem, yumurta üretimini ve kalitesini artırarak verimli bir üretim süreci sağlar.

Hindi civcivlerinin ölümlerini engellemek için neler yapılmalı?

Hindi civcivleri, diğer kanatlılara kıyasla daha hassas ve yüksek ölüme yatkındır. Özellikle ilk 4 hafta, hayatta kalma oranlarını belirleyen kritik bir süreçtir. Civciv ölümlerini en aza indirmek için aşağıdaki önlemleri almak gereklidir:

Uygun Kuluçka ve Çıkım Süreci

✅ Sağlıklı civcivler için doğru kuluçka koşulları sağlanmalı:

Sıcaklık: 37.5°C (kuluçka sürecinde)
Nem: %55-60 (kuluçka dönemi), %70-75 (çıkım dönemi)
Havalandırma: CO₂ birikimini önlemek için sürekli temiz hava girişi sağlanmalı

✅ Yetersiz çıkım sonrası zayıf civcivler ayrılmalı:

Güçsüz, büzüşmüş ve zayıf civcivler ayrılarak destekleyici vitamin ve elektrolitler verilmelidir.

Kümes Isısı ve Çevresel Faktörlerin Optimizasyonu

Hindi civcivleri ilk haftalarda vücut ısılarını tam olarak düzenleyemezler. Bu yüzden ısı kaybı en büyük ölüm nedenlerinden biridir.

✅ Isıtma Düzeni

İlk hafta kümes sıcaklığı 35-37°C olmalı, her hafta 2-3°C düşürülerek 6. haftada 24°C’ye ulaşılmalı.
Isı kaynağı olarak kızılötesi lamba veya sobalar kullanılabilir.
Civcivlerin ısı kaynağı etrafındaki dağılımı kontrol edilmelidir. Eğer civcivler bir köşeye toplanıyorsa üşüyorlar, ısı kaynağından uzak duruyorlarsa çok sıcak anlamına gelir.

✅ Hava Akımı ve Havalandırma

Soğuk hava akımı direkt civcivlere çarpmamalıdır.
Kümes içinde karbon dioksit ve amonyak birikimini önlemek için düzenli havalandırma yapılmalıdır.

Besleme Programı ve Kaliteli Yem Kullanımı

Yanlış yemleme, ölümleri artıran en büyük faktörlerden biridir.

✅ İlk 4 hafta için hindi civcivleri mutlaka %24-28 ham protein içeren yem tüketmelidir.

İlk 2 hafta: %28 protein, 3000 kcal/kg enerji
3-4. hafta: %24 protein, 3000 kcal/kg enerji
Sindirim sistemini desteklemek için prebiyotik ve enzim içeren yemler kullanılmalıdır.

✅ Serbest su tüketimi sağlanmalı:

Temiz, taze ve ılık su verilmelidir. (Soğuk su civcivleri üşütüp ishal yapabilir.)
İlk hafta suluğa elektrolit ve vitamin takviyesi (A, D3, E, B12) eklenmelidir.

✅ Besin Eksikliklerine Karşı Önlem Alınmalı:

Besin Maddesi	Eksikliğinde Görülen Problemler
Protein	Yavaş büyüme, zayıf kas gelişimi, ölümler
Kalsiyum (Ca)	Bacak deformasyonları, düşük bağışıklık
Fosfor (P)	Kemik zayıflığı, durgunluk
Lizin ve Metiyonin	Tüy gelişiminde zayıflık, düşük büyüme hızı
B Vitamini Eksikliği	Göz problemleri, hareket bozuklukları

Hastalık ve Enfeksiyonların Önlenmesi

✅ Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek İçin Aşı Programı Uygulanmalı

Marek Aşısı: Kuluçkadan hemen sonra uygulanmalı
Newcastle + IB Aşısı: 10-14. gün burun veya suyla verilmelidir.
Gumboro (IBD) Aşısı: 14. ve 28. günlerde tekrar edilmelidir.

✅ Hijyen Önlemleri Alınmalı

Taze ve temiz altlık (talaş) kullanılmalı, ıslanan altlık sık sık değiştirilmeli.
Bağışıklık sistemini desteklemek için probiyotikler yem veya suya eklenmeli.

✅ Parazit ve Enfeksiyon Riskine Karşı Kontroller Yapılmalı

E.Coli ve Salmonella gibi bakterilere karşı su hatları dezenfekte edilmeli.
Aşırı kalabalık kümeslerde bakteriyel enfeksiyon riski artar. 1 m²’ye 8-10 civciv düşecek şekilde planlama yapılmalı.

Stres ve Yaralanmaların Önlenmesi

Civcivler aşırı stres altında bağışıklıklarını kaybederek hastalıklara yatkın hale gelirler.

✅ Yüksek Ses ve Ani Hareketlerden Kaçınılmalı

Aniden ışık açma/kapatma veya yüksek sesle hareket etmek civcivleri strese sokar.
Ani sıcaklık değişimlerinden kaçınılmalıdır.

✅ Kanibalizmi (Tüy Yolma, Gagalama) Önlemek İçin Doğru Besleme ve Işık Kullanımı

Yetersiz protein ve mineral eksikliği, gagalama ve yaralanmalara sebep olabilir.
Kümeste aşırı parlak veya keskin beyaz ışık olmamalıdır.

✅ Zemin ve Yemlik Düzeni Doğru Ayarlanmalı

Kaygan zemin bacak deformasyonlarına yol açabilir.
Yemliklerin yüksekliği civcivlerin rahat erişebileceği şekilde olmalıdır.

Hindi civcivlerinde ölümleri engellemek için:
✔ Uygun sıcaklık ve hijyen sağlanmalı
✔ Yüksek proteinli ve dengeli yemler kullanılmalı
✔ Aşı programı düzenli uygulanmalı
✔ Stres ve yaralanmalara karşı önlem alınmalı
✔ Hastalıklara karşı erken müdahale edilmelidir.

Bu yöntemlerle civciv ölüm oranları %3-5 seviyelerine kadar düşürülebilir ve sağlıklı gelişimleri desteklenebilir.

Hindi yetiştirme ve büyüme döneminde yüksek performans için neler yapılmalı?

Yapılması Gerekenler ve Kullanılması Gereken Yem İçerikleri

Hindi yetiştiriciliğinde büyüme performansı, et kalitesi ve verimlilik, doğru bakım, besleme ve yönetim stratejileri ile doğrudan ilişkilidir. Hindilerin her yaşam evresinde ihtiyaç duyduğu besin değerleri karşılanmalı, çevresel şartlar optimize edilmeli ve hastalık riskleri minimize edilmelidir.

Besleme Stratejisi ve Kullanılması Gereken Yem İçeriği

Hindilerin beslenmesi civcivlikten kesime kadar farklı dönemlerde farklı besin ihtiyaçları gerektirir. Yüksek performans için protein, enerji, mineral ve vitamin dengesi en kritik faktördür.

Dönem	Yaş Aralığı	Ham Protein (%)	ME (Enerji, kcal/kg)
Civciv Dönemi (Başlangıç)	0-4 hafta	26-28	3000-3100
Büyüme Dönemi (Gelişim)	5-12 hafta	22-24	3000-3200
Besi Dönemi (Son Evre)	13-20 hafta	18-20	3200-3300

Civciv ve Büyüme Döneminde Kullanılması Gereken Hammaddeler ve Faydaları

✔ Soya Küspesi (%46 protein) → Yüksek kaliteli protein ve esansiyel amino asit (Lizin, Metiyonin) kaynağı
✔ Mısır (%7-9 protein) → Kolay sindirilebilir karbonhidrat ve enerji kaynağı
✔ Arpa (%11-13 protein) → Orta düzeyde enerji ve lif sağlayarak sindirimi destekler
✔ Buğday (%12-14 protein) → Sindirim sistemini destekleyen nişasta ve protein kaynağı
✔ Ayçiçek Tohumu Küspesi (%30 protein, %24 selüloz) → Orta protein ve lif dengesi ile sindirimi iyileştirir
✔ DDGS (%26-30 protein, %6-8 yağ) → Protein, yağ ve enerji bakımından zengin alternatif yem hammaddesi
✔ Melas (%40-50 şeker) → Enerji kaynağı olup yem tüketimini artırır
✔ Kalsiyum Karbonat (Mermer Tozu) (%37-40 Ca) → Kemik ve yumurta kabuğu gelişimini destekler
✔ Tuz (%37-39 NaCl) → Sindirimi ve su dengesini düzenler
✔ Vitamin ve Mineral Premiksleri → Bağışıklık sistemini ve metabolik fonksiyonları destekler

Optimum Çevresel Şartlar ve Kümes Yönetimi

✅ Sıcaklık Kontrolü:

Civciv Dönemi: 35°C’den başlanarak her hafta 2-3°C düşürülmeli, 6. haftada 24°C’ye ulaşılmalı
Büyüme Dönemi: 16-22°C sıcaklık aralığı korunmalı
Aşırı sıcak (>30°C) ve soğuk (<10°C) hindi büyümesini olumsuz etkiler

✅ Havalandırma:

Amonyak gazı (NH₃) oranı 10 ppm altında tutulmalı
Karbon dioksit seviyesi 2500 ppm’den düşük olmalı
Kümes içinde hava akımı dengeli olmalı, ani hava değişikliklerinden kaçınılmalı

✅ Aydınlatma:

Civcivlik dönemde ilk 3 hafta 24 saat ışık sağlanmalı
Büyüme döneminde 16 saat ışık, 8 saat karanlık uygulanmalı
Aşırı ışıklandırma kanibalizmi artırabilir, dikkatli olunmalı

Su Kalitesi ve Tüketimi

💧 Hindi büyümesini en çok etkileyen faktörlerden biri sudur. Yetersiz su tüketimi, yem tüketimini ve büyüme performansını düşürür.

✅ Su sıcaklığı 15-20°C arasında tutulmalı, soğuk su verilmemeli
✅ İlk 4 hafta elektrolit ve vitamin destekli su verilmeli
✅ pH seviyesi 6.5-7.5 arasında olmalı
✅ Aşırı demir, sülfat ve klor içermeyen temiz su sağlanmalı
✅ Her 1000 hindi için günde yaklaşık 300-500 litre su tüketimi sağlanmalı

Hastalık Önleme ve Bağışıklık Güçlendirme

✅ Aşı Programı Uygulanmalı

Aşı Adı	Uygulama Zamanı	Uygulama Şekli
Marek Hastalığı Aşısı	Kuluçkadan hemen sonra	Deri altı
Newcastle + IB Aşısı	10-14. gün	Burun/su ile
Gumboro Aşısı	14. ve 28. gün	Su ile
Kolibasillozis (E.Coli) Aşısı	21. gün	Enjeksiyon ile

✅ Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek İçin:

Prebiyotik ve probiyotik takviyeleri yem ve suya eklenmeli
Bağışıklık destekleyici vitaminler (A, D3, E, C, B12) suya katılmalı
Stres faktörleri minimize edilmeli (ani sıcaklık değişimleri, aşırı ses, sıkışıklık, ani ışık değişimi)

Performans İçin Besi Stratejisi

✔ 13. haftadan sonra enerji ve protein dengesi korunarak hızlı büyüme sağlanmalı
✔ Protein oranı %18-20 civarına düşürülerek yağlanma önlenmeli
✔ Büyüme döneminde rasyonun %5-6’sı yağ içermeli (ayçiçek yağı gibi bitkisel yağlar eklenebilir)
✔ Kalsiyum ve fosfor dengesi korunarak kemik gelişimi desteklenmeli
✔ Kesime yakın dönemde (18-20 hafta), metabolik bozuklukları önlemek için yem enerji seviyesi düşürülmeli

Hindi yetiştiriciliğinde optimum büyüme ve et verimi için yapılması gerekenler

Yaşa uygun protein ve enerji oranları ayarlanmalı
Sindirim sistemini destekleyen prebiyotik ve enzimler eklenmeli
Sıcaklık, havalandırma ve su kalitesi optimize edilmeli
Bağışıklık sistemi güçlendirilerek hastalıklar önlenmeli
Doğru yem formülasyonu kullanılarak hızlı büyüme, yüksek et verimi ve kaliteli karkas elde edilmelidir.

Bu yöntemler uygulandığında hindilerde %95’in üzerinde hayatta kalma oranı, yüksek günlük canlı ağırlık artışı ve ideal et kalitesi sağlanır.

Hindi yumurta dönemi için neler yapılmalı ve hangi içeriklere sahip yem kullanılmalıdır?

Yumurtacı hindilerde yumurta verimini artırmak, kabuk kalitesini korumak ve üreme performansını yükseltmek için doğru besleme ve çevresel yönetim kritik öneme sahiptir. Yumurtlama döneminde protein, enerji, mineral ve vitamin dengesi sağlanmazsa yumurta verimi düşer, kabuk incelir ve kuluçkalık yumurtaların döllülük oranı azalır.

Yumurtlama Döneminde Beslenme Stratejisi

Hindiler yumurtlama dönemine 28-30 haftalık yaşta girer ve 70-90 haftalık yaşa kadar yumurtlamaya devam ederler. Bu süreçte, yumurta büyüklüğü ve kabuk kalitesi için protein, kalsiyum, fosfor ve amino asit dengesi sağlanmalıdır.

Dönem	Protein (%)	Enerji (ME, kcal/kg)	Kalsiyum (%)	Fosfor (%)
Yumurtlama Öncesi (20-30 hafta)	18-20	2800-2900	1.2-1.5	0.45-0.50
Tam Yumurtlama Dönemi (30-60 hafta)	16-18	2700-2800	3.0-3.5	0.45-0.50
Geç Yumurtlama Dönemi (60+ hafta)	14-16	2600-2700	3.5-4.0	0.40-0.45

Dikkat etmeniz gerekenler:

Yumurta kabuk kalitesini korumak için kalsiyum içeriği %3.5-4.0 seviyelerine kadar artırılmalıdır.
Yetersiz protein, yumurta verimini düşürür ve kuluçkalık yumurtaların döllülük oranını azaltır.
Enerji içeriği dengelenmeli, aşırı yağlanma önlenmelidir.

Önerilen Yem İçeriği ve Hammaddeler

Hindilerin yumurtlama döneminde protein, mineral ve vitamin ihtiyacı yüksek olduğundan aşağıdaki hammaddeler önerilir:

✔ Soya Küspesi (%46 protein) → Yüksek kaliteli protein kaynağı, lizin ve metiyonin sağlar, yumurta ağırlığını artırır.
✔ Mısır (%7-9 protein) → Yüksek enerji kaynağı, yumurta sarısının renklenmesini destekler.
✔ Buğday (%12-14 protein) → Orta düzeyde enerji ve protein kaynağı, bağırsak sağlığını destekler.
✔ Arpa (%11-13 protein) → Orta düzeyde protein ve lif kaynağı, sindirimi destekler.
✔ Ayçiçek Tohumu Küspesi (%30 protein, %24 selüloz) → Orta protein kaynağı, bağırsak hareketlerini düzenler.
✔ DDGS (%26-30 protein, %6-8 yağ) → Protein ve esansiyel amino asit kaynağı, yumurta verimini artırır.
✔ Melas (%40-50 şeker) → Enerji kaynağı, yem tüketimini artırır.
✔ Kalsiyum Karbonat (Mermer Tozu) (%37-40 Ca) → Yumurta kabuğu oluşumu için kritik mineraldir.
✔ DCP (Dikalsiyum Fosfat) (%18 fosfor, %22 kalsiyum) → Kemik gelişimi ve yumurta kabuk kalitesi için gereklidir.
✔ Tuz (%37-39 NaCl) → Sindirimi düzenler, su tüketimini dengeler.
✔ Vitamin ve Mineral Premiksleri → Bağışıklık sistemi ve üreme sağlığı için kritik vitaminler içerir.

Çevresel Faktörler ve Kümes Yönetimi

Hindilerin yumurta verimini artırmak için şu faktörler kontrol edilmelidir:

✅ Aydınlatma Programı:

Yumurtlama öncesi 14 saat ışık, 10 saat karanlık sağlanmalı.
Tam yumurtlama döneminde 16-17 saat ışıklandırma uygulanmalı.
Düşük ışık yumurta verimini düşürebilir.

✅ Sıcaklık Kontrolü:

20-24°C ideal sıcaklık aralığıdır.
Aşırı sıcak (30°C üstü) yumurtlamayı düşürür.
Aşırı soğuk (10°C altı) yumurta verimini ve kabuk kalitesini bozar.

✅ Su Kalitesi ve Tüketimi:

Hindiler yumurta döneminde günde 400-500 ml su tüketir.
Su temiz, klorsuz ve ılık (15-20°C) olmalıdır.
Yetersiz su tüketimi, yumurta ağırlığını ve kabuk kalitesini düşürür.

✅ Yuvalık Yönetimi:

Her 4-5 dişi hindiye 1 yuvalık düşmelidir.
Yuvalıklar kuru, temiz ve ışıktan korunaklı olmalıdır.
Kırık yumurtaları önlemek için taban malzemesi (talaş veya saman) kullanılmalıdır.

Yumurta Verimini Artırmak İçin Yapılması Gerekenler

🔹 Protein ve amino asit dengesini koruyun.
🔹 Kalsiyum ve fosfor seviyelerini yumurta kabuğu için optimize edin.
🔹 Işık süresini 16-17 saate çıkararak yumurta üretimini destekleyin.
🔹 Vitamin takviyesi (A, D3, E, K, B12) yaparak bağışıklık sistemini güçlendirin.
🔹 Aşırı sıcak ve stres faktörlerini minimize edin.

Eksik Besin Maddeleri ve Olası Problemler

Eksik Besin Maddesi	Sonuçları	Önlenmesi İçin
Protein (Lizin, Metiyonin eksikliği)	Yumurtlama düşer, kabuk incelir	Soya küspesi, DDGS eklenmeli
Kalsiyum eksikliği	Yumurtalar yumuşak kabuklu olur, kırık yumurta oranı artar	Mermer tozu, DCP eklenmeli
Fosfor eksikliği	Yumurta üretimi düşer, kemik yapısı zayıflar	DCP ve tuz oranı optimize edilmeli
Aydınlatma eksikliği	Yumurtlama süresi uzar, verim düşer	Aydınlatma süresi 16-17 saat olmalı
Enerji eksikliği	Yumurtalar küçük olur, verim düşer	Mısır, arpa ve yağ ilavesi yapılmalı

✅ Yumurtacı hindiler için en önemli faktörler:

Yüksek protein (%16-20) ve esansiyel amino asit içeriği
Kalsiyum ve fosfor dengesi (%3.5-4 Ca, %0.45-0.50 P)
Optimum ışık süresi (16-17 saat/gün)
Su ve yem kalitesinin sürekli kontrol edilmesi

Bu faktörler optimize edildiğinde hindi başına yıllık 80-100 yumurta alınabilir ve kuluçkalık yumurtaların döllülük oranı %85’in üzerine çıkarılabilir.

Bilgilendirme

Web sitemizde paylaşılan canlı türlere ait bilgiler tamamen halkımızı doğru bilgilendirme amacıyla, biyolog kadromuzun özverisi sebebiyle yayınlanmaktadır. İşletme olarak türler ile ilgili ticari bir kaygı amacıyla yer verilmemektedir. Genel bilgi amaçlı, birincil elden, doğru bilginin sunumu hedeflenerek paylaşılmaktadır.

Metin, fotoğraflar, grafikler dahil olup bunlarla sınırlı olmamak üzere sitemizde kullanılan tüm materyaller teknik hatalar, yazım yanlışlıkları ya da başka tür hatalar ve yanlışlıklar içerebilir. MVC Organic, bu tür hatalar ya da yanlışlıklar için sorumluluk kabul etmemektedir. Web sitesinde sunulan materyaller ve bilgiler, genel bilgi amaçlarıyla ücretsiz olarak sağlanmaktadır.

Dilerseniz diğer makalelerimize de göz atarak bilgi edinebilirsiniz:

Bilgilendirme Yazıları